Krotoszyn może poszczycić się zabytkami, które znalazły trwałe miejsce na kartach historii tej ziemi:
Ratusz
Budynek murowany, który został wzniesiony około 1689 roku w miejsce drewnianego. O wzniesienie ratusza zabiegał ówczesny właściciel miasta Franciszek Zygmunt Gałecki i burmistrz Jan Dobrowolski. W 1774r. obiekt spłonął podczas pożaru miasta, po czym podjęto działania w celu odbudowania gmachu w formach barokowych. Prace ukończono w roku 1777. Po przebudowie w latach 1898-1899 elewacja zyskała neorenesansowy styl, natomiast ośmioboczna smukła wieża została zachowana w stylu barokowym. Ratusz stoi w centralnym miejscu starówki Krotoszyna. Jest siedzibą Urzędu Stanu Cywilnego i Zakładu Obsługi Placówek Oświatowych.
Bazylika mniejsza św. Jana Chrzciciela
Kościół został wniesiony w latach 1592 – 1597 przez Jana Rozdrażewskiego. Dwukrotnie płonął – w roku 1681 i 1774 (podczas pożaru miasta). Kościół wybudowany jest w stylu późnorenesansowym o tradycjach gotyckich; trzynawowy, bazylikowy. Kwadratowa wieża została nadbudowana około roku 1847-1848. Kościół był stale poddawany renowacji od roku 1984, dzięki czemu zyskał nową elewację, dokonano także pełnej konserwacji organów i ołtarza głównego oraz i odmalowano wnętrze.
Kościół św. św. Fabiana i Sebastiana
Zwany jest także kościołem św. Rocha. Drewniana świątynia została wzniesiona około 1572 roku na planie krzyża greckiego. Pierwotnie pełnił funkcję kościoła szpitalnego. W 1813 roku został gruntownie odrestaurowany, a w 2008 roku stał się kościołem patronalnym Kurkowych Bractw Strzeleckich w diecezji kaliskiej.
Kościół św. Marii Magdaleny
Drewniana świątynia została wzniesiona w 1755 roku w miejscu starszego kościoła istniejącego już zapewne w XIII wieku. W 1830 roku odnowiono kościół. Świątynia pokryta jest dachem gontowym i posiada zrębową konstrukcję.
Barokowy Zespół Potrynitarski:
1. Kościół św. Ap. Piotra i Pawła
Kościół potrynitarski z lat 1767 - 1774, zbudowany przypuszczalnie wg projektu architekta Marcina Frantza, z dwuprzęsłową nawą i prezbiterium zamkniętym kolistą absydą.
2. Budynek poklasztorny
Wzniesiony około 1733 roku przez ówczesnego właściciela Krotoszyna – Józefa Potockiego. Pełnił funkcję siedziby zakonu trynitarzy. Budynek jest murowany, piętrowy, na rzucie wydłużonego prostokąta, podpiwniczony. W latach 1836-1881 przeznaczony został na budynek szkoły średniej, później przekształconej w gimnazjum. W salach na piętrze znajdują się od 1969 roku do dnia dzisiejszego pomieszczenia muzeum regionalnego.
3. Park przy kościele z Pomnikiem Wolności
Nieduży park, który mieści się przy budynku kościoła potrynitarskiego. Znajdują się tu okazy wartych uwagi drzew: sosny czarnej, dębów, klęka kanadyjskiego, grochodrzewu, lip oraz pomnikowego orzecha czarnego o obwodzie 460 cm, zrośniętego z trzech pni. Teren ten w 2005 roku decyzją Rady Miejskiej został nazwany Placem Jana Pawła II. W 2006 roku w centralnym miejscu parku został odsłonięty Pomnik Wolności, który jest poświęcony Janowi Pawłowi II, zrywom niepodległościowym i wystąpieniom robotniczym. Jest on próbą zrekonstruowania obelisku z roku 1923 zniszczonego podczas II wojny światowej.
Zespół Pałacowy:
1. Pałac Gałeckich
Budowlę barokową wzniósł około 1700 roku Franciszek Zygmunt Gałecki, ówczesny właściciel miasta. W 1725 roku została strawiona przez pożar. Pałac został przebudowany przez Józefa Potockiego - wojewodę kijowskiego i otrzymał późnoklasycystyczną fasadę. Około roku 1819 został przebudowany ponownie na zlecenie książąt von Thurn und Taxis. Obiekt znajduje się w parku miejskim, jest murowany i otynkowany.
2. Park krajobrazowy (pałacowy)
Park z pierwszej połowy XIX wieku, ze śladami założenia regularnego z XVII wieku. Początkowo utworzony w stylu barokowego ogrodu włoskiego. W XIX wieku zyskał styl parku krajobrazowego angielskiego. Znajdują się w nim dwa stawy z fontannami. Z ciekawszych okazów: klon tatarski, paklon o obwodzie 510 cm, okazałe cisy obok Pałacu Gałeckich.
Zespół kościelny poewangelicki:
1. Kościół św. Andrzeja Boboli
Kościół parafialny poewangelicki zbudowany w latach 1788 – 1790, klasycystyczny; rozwiązanie architektoniczne - centralne na rzucie koła. Posiada neobarokową fasadę z dwoma wieżami dobudowanymi w latach 1884-1885.
2. Dawna pastorówka (ul. Popiełuszki 3)
Obiekt z 1846 roku wybudowany w klasycystycznym stylu, murowany i otynkowany; parterowy z mieszkalnym poddaszem. Do roku 1945 budynek pełnił funkcję pastorówki. Obecnie mieści się w nim dom parafialny kościoła św. Andrzeja Boboli.
3. Dawny dom kantora (ul. Popiełuszki 6)
z pierwszego ćwierćwiecza XIX wieku. Konstrukcji szkieletowej, tynkowany, dwutraktowy.
Krotoszanka
Najstarszy zachowany dom w Krotoszynie z 2 poł. XVIII w., drewniany; dom podcieniowy.
Zobacz koniecznie: WIRTUALNY SPACER PO ZABYTKACH...
